"Αυτοπροσωπογραφία με ρώσικο πιάνο" του Βολφ Βόντρατσεκ

Σε ένα καφέ της Βιέννης, ένας συγγραφέας συναντά τον πάλαι – ποτέ Ρώσο πιανίστα Σουβόριν, o oποίος βρίσκεται στη δύση της ζωής του. Η νωχελική ατμόσφαιρα του καφέ ακουμπάει τις πιο ευαίσθητες χορδές της ψυχής και σιγά σιγά οι αναμνήσεις ξεπηδούν σαν ασπρόμαυρα πλήκτρα από ένα ξεκούρδιστο πιάνο. Έτσι, ξεκινάει ένας υπαρξιακός χειμαρρώδης διάλογος, ανάμεσα στους δύο, περιτυλιγμένος από τη νοσταλγική αύρα του παρελθόντος και των χρυσών εποχών.
Έχοντας περάσει έναν Γολγοθά εμπειριών, ο πρώην πιανίστας της Σοβιετικής Ένωσης, έχει χάσει, εδώ και πολλά χρόνια κάποια, το αίσθημα ευχαρίστησης και επιβεβαίωσης που έχει ένας μουσικός μόλις ακούει το ένθερμο χειροκρότημα του κοινού μετά από ένα ρεσιτάλ. Επισκέπτεται, λοιπόν, άλλες φορές δειλά και άλλες θαρραλέα, διάφορα κομμάτια της ζωής του και το κουβάρι ξετυλίγεται μπροστά του συνειρμικά, εικονοπλαστικά και λυρικά, καθώς οι καφέδες και τα γλυκά, που σερβίρονται συνέχεια γύρω, ελαφρύνουν και παρηγορούν τη μελαγχολία μιας καλλιτεχνικής φλόγας που φαίνεται πλέον να υπάρχει με το ζόρι.
Σε όλη τη διάρκεια του βιβλίου, είναι διάχυτη η παραδοσιακή και αυθεντική τάση ενός Ρώσου να διατηρήσει και να μεταλαμπαδεύσει τις αξίες της τέχνης στους επόμενους, ένας εκ των οποίων, είναι και ο συγγραφέας. Παρά την καριέρα που έχει ξεφτήσει, παρά τη μουσική που δεν ακούγεται πια συχνά, παρά τα τραύματα μιας ζωής που είχε από όλα, μέσω του μεθυστικού λόγου του Σουβόριν, η τέχνη παίρνει πάντα στο τέλος σάρκα και οστά. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι σαν να ενσαρκώνεται σε Μούσα και να στέκεται αμίλητη δίπλα από τους δύο άντρες που μιλούν για εκείνη με εγκωμιαστικά και διθυραμβικά λόγια.
Ενδεχομένως ο μεγάλος μουσικός να αισθάνεται σαν λύτρωση και ταυτόχρονα υποχρέωση την ειλικρινή εξιστόρηση των γεγονότων της ζωής του, τώρα που τα απομεινάρια στέκονται πελώρια και η υπαρξιακή αγωνία του θανάτου καραδοκεί στη γωνία και πλησιάζει όλο και πιο κοντά.
Εδώ μέσα υπάρχει ό, τι είναι σημαντικό στη διάρκεια της αιωνιότητας. Ό, τι αξίζει και ό, τι έχει χαθεί αλλά δε λησμονείται. Αυτό το βιβλίο είναι ένα ρεσιτάλ χωρίς χειροκρότημα, μια συγχορδία που μια νότα της φαλτσάρει τόσο ώστε να γίνει αμέσως αντιληπτή από έναν ειδήμονα, ένας πικρός καφές που πίνεται στο λυκόφως. Αυτό το βιβλίο ανήκει σε αυτούς που ζουν την πραγματικότητα με όλες τις αισθήσεις ανοιχτές και απορροφούν τα ερεθίσματά της σαν σφουγγάρια.
Μεθυστική αλλά και μελαγχολική, με νότες από Ναμπόκοφ, Ζέμπαλντ και Μπέρνχαρντ, η Αυτοπροσωπογραφία με ρώσικο πιάνο είναι μια λογοτεχνική σονάτα για την ομορφιά, τη μουσική και το πάθος, γραμμένη από έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους γερμανόφωνους συγγραφείς.

Ο Βολφ Βόντρατσεκ γεννήθηκε το 1943 στο Ρούντολστατ της Θουριγγίας και μεγάλωσε στην Καρλσρούη. Σπούδασε φιλολογία και φιλοσοφία στη Χαϊδελβέργη, το Γκαίτινγκεν και τη Φραγκφούρτη. Το πρώτο του πεζογραφικό βιβλίο Früher begann der Tag mit einer Schusswunde εκδόθηκε το 1969 και ξεχώρισε αμέσως για το ρηξικέλευθο ύφος του, ενώ τη δεκαετία του 1970 ακολούθησε μια σειρά ποιητικών βιβλίων όπου ο Βόντρατσεκ αξιοποιεί το ροκ και τα νέα μέσα, εμπνέεται από τον γερμανικό Μάη και σε βρίσκεται σε ανοιχτή ρήξη με το λογοτεχνικό κατεστημένο της εποχής του. Το πείραμα αποδείχθηκε εξαιρετικά επιτυχημένο: η ποιητική συλλογή Chuck’s Zimmer έγινε μπεστ-σέλλερ και ο Βόντρατσεκ καθιερώθηκε ως μια από τις πιο ξεχωριστές φωνές των γερμανικών γραμμάτων. Εκτός από ποιήματα, έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα και δοκίμια, καθώς και θεατρικά και ραδιοφωνικά έργα.