Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023

"Όλα για το τίποτα" του Βάλτερ Κεμπόφσκι




Παρουσίαση
Γενάρης του 1945. Το ανατολικό μέτωπο καταρρέει, ο Κόκκινος Στρατός προελαύνει. Οι Ρώσοι είναι πολύ κοντά, ο αχός των κανονιών τους ακούγεται πια καθαρά. Αλλά στο Γκεόργκενχοφ, το αρχοντικό της οικογ­ένειας φον Γκλόμπιχ, η ζωή μοιάζει να διατηρεί τη ρουτίνα της.
Ο πατέρας απουσιάζει, είναι αξιωματικός της Βέρμαχτ. Η γυναίκα του, η Καταρίνα, είναι κουρασμένη, χρειάζεται ησυχία. Το σπίτι το διαχειρίζεται μια θεία, μαζί με το αλλοδαπό υπηρετικό προσωπικό. Ο δωδεκάχρονος Πέτερ δεν έχει πάρε-δώσε με τα παιδιά απ' τον απέναντι συνοικισμό, όπου κατοικεί ο λαουτζίκος. Του κάνει ιδιαίτερα μαθήματα ο δρ. Βάγκνερ, που έχει ένα γενάκι που σου δίνει την αίσθηση ότι από κάπου τον ξέρεις.
Μήπως πρέπει να τα μαζέψουν και να φύγουν; Έξω στο δρόμο περνούν κάρα με Γερμανούς πρόσφυγες. Οι επισκέπτες φέρνουν αντιφατικές ειδήσεις. Μα είναι δυνατό να ηττηθεί η Γερμανία μας; Και τα ασημικά; Τα τραπεζομάντιλα; Όχι, όχι, οι δυνάμεις του έθνους είναι ανεξάντλητες. Και τι θα κάνουν οι Ρώσοι αν έρθουν; Ακούγεται ότι διψούν για εκδίκηση...
Ο Κεμπόφσκι χτίζει το σύμπαν του αργά-αργά. Κοιτάζει τους ήρωές του σαν τον εντομολόγο με το μικροσκόπιό του, χωρίς να κρίνει, μα και χωρίς να συμπάσχει. Εδώ, σ' αυτό το μεγάλο μυθιστόρημα της γερμανικής ήττας, η τραγωδία δεν είναι γέννημα της ύβρεως αλλά της ανθρώπινης μικρότητας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)


Βιογραφία συγγραφέα

Ο Walter Kempowski γεννήθηκε στο Ρόστοκ το 1929. Στα 14 του υποχρεώθηκε να υπηρετήσει σε ποινική μονάδα της χιτλερικής νεολαίας. Το 1948 κατηγορήθηκε από τους Σοβιετικούς για κατασκοπεία για λογαριασμό των Αμερικανών και καταδικάστηκε σε 25 χρόνια κάθειρξης, εκτίοντας τελικά οκτώ χρόνια ποινής σε φυλακή της Ανατολικής Γερμανίας. Στη συνέχεια, τελείωσε το σχολείο, δούλεψε ως δάσκαλος κι άρχισε να ασχολείται με τη συγγραφή. Ξεχωρίζοντας για την ιδιαίτερη τεχνική του «κολλάζ» τόσο στα μυθιστορήματα όσο και στα μνημειώδη σε όγκο και θεματικό εύρος έργα του, όπως το δεκάτομο Echolot, ένα «συλλογικό ημερολόγιο» της Γερμανίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Kempowski αναδείχθηκε σ’ έναν απ’ τους πιο διακεκριμένους μεταπολεμικούς Γερμανούς συγγραφείς. Πέθανε το 2007. Το Όλα για το τίποτα είναι το πρώτο του βιβλίο που μεταφράζεται στα ελληνικά. (Πηγή: "Δώμα - Βιβλία στην Αθήνα", 2022)