Η Πιανίστρια δεν έχει ταλέντο. Συγκροτεί τη μουσική της από θραύσματα ακουσμάτων. Δεν έχει προσωπικότητα. Η μητέρα της έχει τοποθετήσει προσεκτικά τις δικές της ψηφίδες για να συνθέσει την προσωπικότητα της κόρης της. Δεν έχει ζωή -εκτός κι αν ζωή μπορούν να ειπωθούν οι ώρες που διδάσκει μουσική σε, ατάλαντους επίσης, μαθητές, ή οι ατέλειωτες ώρες μπροστά στην τηλεόραση. Η συναισθηματική και σεξουαλική της ζωή είναι μια ευθεία γραμμή - ίσως με μερικά ποικίλματα (μίσους; αγάπης;) προς τη μητέρα της. Τουλάχιστον έτσι δείχνουν τα πράγματα. Αν ξύσουμε όμως τη λουστραρισμένη, αποστειρωμένη επιφάνεια, η ζωή τινάζεται δύσοσμη, βρόμικη, επειδή καταδικάστηκε σε στασιμότητα τόσον καιρό, αλλά πραγματική και καταλυτική, άγρια και χωρίς κανένα όριο.
Βαθύ πάθος, καταπιεσμένη σεξουαλίκοτητα και εναλλαγή έρωτα και μίσους για τη μητέρα της κυριαρχούν στη ζωή της 'Ερικας Κόχουτ καθηγήτριας πιάνου στο Ωδείο της Βιέννης. Ενώ η μητέρα της την περιμένει, η 'Ερικα παίρνει σβάρνα τα πορνομάγαζα αναζητώντας πρόσκαιρη ηδονή. Μέσα σ' αυτή την πιεστική ατμόσφαιρα κάνει την εμφάνισή του Βάλτερ Κλέμμερ, σπουδαστής μουσικής και γυναικάς. Καθώς η σχέση δασκάλας/μαθητή βυθίζεται σε ιλιγγιώδη στρόβιλο, η Γέλινεκ ζωγραφίζει τη φρικιαστική εικόνα μιας γυναίκας που κατατρώγεται από την έκσταση της αυτοκαταστροφής.
Η Ελφρίντε Γέλινεκ δημιουργεί ένα μυθιστόρημα από τα θραύσματα της πολιτιστικής βιομηχανίας, την τοποθετεί σε μια πόλη-σύμβολο, τη Βιέννη και αντιπαραθέτει, με καταλύτη τη βία, τη σκοτείνη πλευρά του φεγγαριού με την πλαστική απομίμησή του. Η γραφή της αναλυτική ταυτοχρόνως και αποσπασματική συγκροτεί το μύθο δημιουργώντας αλεπάλληλα στρώματα από αλληλοσυγκρουόμενα υλικά, αντικείμενα, πολιτιστικά φετίχ, φοβίες, φαντασιώσεις, αμαρτίες, διαστροφές που αποτελούν ούτως ή άλλως, το συνειδησιακό υπόστρωμα κάθε ανθρώπου της μεταβιομηχανικής εποχής, δηλαδή όλων μας.
Ελφρίντε Γέλινεκ (Jelinek Elfriede)
Βραβείο Walter-Hasenclever-Literaturpreis [Stadt Aachen] [1994]
Βραβείο Georg-Buchner-Preis [1998]
Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας [2004]
Γεννημένη στις 20 Οκτωβρίου του 1946, από πατέρα τσεχοεβραίο, στην πόλη Μουρτσουσλάγκ στη Στυρία της νοτίου Αυστρίας, η Γέλινεκ έμαθε μουσική και τελειοποίησε τις σπουδές της στη σύνθεση στο Μουσικό Ωδείο της Βιέννης. Μετά την αποφοίτησή της το 1964, παρακολούθησε μαθήματα θεάτρου και ιστορίας της τέχνης στο πανεπιστήμιο της Βιέννης, συνεχίζοντας παράλληλα τις μουσικές σπουδές της. Το 1971 απέκτησε το δίπλωμα στο εκκλησιαστικό όργανο από το Ωδείο. Έκανε την πρώτη της εμφάνιση στα γράμματα το 1967 με την ποιητική συλλογή "Lisas Schatten" που εκδόθηκε στο Μόναχο, έγινε όμως ευρύτερα γνωστή το 1975 με το μυθιστόρημά της "Liebhaberinnen" ("Οι ερασιτέχνιδες") και εν συνεχεία το 1980, με το "Die Ausgesperrten" ("Οι αποκλεισμένοι"). To μυθιστόρημά της "Die Klavierspielerin" ("Η πιανίστρια", 1983), μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2001 από τον συμπατριώτη της Μίκαελ Χάνεκε (με τίτλο "Η δασκάλα του πιάνου"), με την Ιζαμπέλ Ιπέρ στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Άλλα γνωστά μυθιστορήματά της είναι τα "Lust" ("Λαγνεία", 1989) και "Gier" ("Απληστία", 2000). Το τελευταίο της μυθιστόρημα, "Neid" (2007), κυκλοφόρησε ελεύθερα στο διαδίκτυο, σηματοδοτώντας την απόφασή της να διαρρήξει τα δεσμά με το εμπορικό εκδοτικό κύκλωμα. Κάτοικος Βιέννης και Μονάχου, η Γέλινεκ είναι επίσης μεταφράστρια (έργων του Τόμας Πίντσον, Ζορζ Φεϊντό, Ευγένιου Λαμπίς, Κρίστοφερ Μάρλοου), ενώ έχει εργασθεί και ως σεναριογράφος στον κινηματογράφο κι έχει γράψει ένα λιμπρέτο για όπερα. Επίσης, είναι δημοφιλής θεατρική συγγραφέας, με περισσότερα από είκοσι θεατρικά έργα στο ενεργητικό της μεταξύ 1979-2009. Το 2004 της απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών, για "το μουσικό κύμα των φωνών και των αντίλαλων που διαπερνά τα μυθιστορήματα και τα θεατρικά της έργα και που αποκαλύπτει, με εξαιρετική γλωσσική θέρμη, το παράλογο και την καταπιεστική λειτουργία των κοινωνικών στερεοτύπων", σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της Ακαδημίας.
Μεταφρασμένα στα Ελληνικά
(2007) Απληστία, Εκκρεμές
(2001) Οι αποκλεισμένοι, Εκκρεμές
(1999) Λαγνεία, Εκκρεμές
(1997) Η πιανίστρια, Εκκρεμές
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2009) Εκ βαθέων, Εκκρεμές
(2007) Τέσσερις νομπελίστες ποιητές, Λεξίτυπον
(2005) Ο άγνωστος Τόμας Μπέρνχαρντ, Νάρκισσος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου